Niespójne jak dotąd raportowanie ESG doczeka się wkrótce ujednolicenia zasad. Komisja Europejska, za pośrednictwem EFRAG, pracuje nad wspólnymi standardami raportowania dla rynku unijnego. Ponieważ jednak dane ESG są wymagane przez inwestorów na całym świecie, standardy sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju są również opracowywane na poziomie globalnym.

W odpowiedzi na ryzyko związane ze zmianą klimatu coraz więcej banków, inwestorów, agencji ratingowych i innych instytucji oczekuje od firm danych z zakresu zrównoważonego rozwoju. Brak jednolitych wymogów dotyczących danych ESG oraz trudności z określeniem, które dane są kluczowe to spore obciążenie dla firm. Rozwiązaniem tej sytuacji jest standaryzacja sprawozdawczości i ustalenie jasnych zasad ujawniania informacji ESG. Unia Europejska pracuje nad normami równolegle z Międzynarodową Radą Standardów Zrównoważonego Rozwoju (ISSB). Podczas gdy UE opracowuje wymagania dla swojego rynku wewnętrznego, normy ISSB są przeznaczone dla firm na całym świecie.

Chociaż panuje powszechna zgoda co do tego, że nie możemy się obyć bez standardów raportowania ESG, to jednak prowadzenie równoległych prac przez UE i ISSB również budzi wątpliwości. Niektórzy obawiają się, że istnienie dwóch różnych standardów pogłębi chaos, inni uważają, że te inicjatywy będą się wzajemnie uzupełniać, a jeszcze inni opowiadają się za połączeniem obu w jedną całość.

Firmy, inwestorzy i politycy zastanawiają się, jak unijne i światowe standardy raportowania będą ze sobą współistnieć.

Różnice między pracami europejskimi i globalnymi standardami raportowania ESG oraz możliwości ich współdziałania omówił Richard Howitt, starszy doradca we Frank Bold, były poseł Parlamentu Europejskiego i były dyrektor generalny International Integrated Reporting Council, w artykule opublikowanym przez agencję informacyjną Reuters.

Normy światowe mogą pozostać dobrowolne  

Jedną z najistotniejszych różnic między działaniami UE a działaniami ISSB jest ich status prawny i zakres opracowywanych norm.  

Normy europejskie są powiązane z innymi aktami prawnymi UE, takimi jak Zielony Ład czy taksonomia, a także bezpośrednio z dyrektywą w sprawie raportowania kwestii zrównoważonego rozwoju (CSRD). W związku z tym będą to standardy wiążące dla wszystkich spółek objętych dyrektywą, czyli dla ponad 50 tys. największych spółek w UE.  

Z kolei standardy globalne powinny być stosowane na całym świecie i uwzględniać różnorodność środowisk kulturowych, biznesowych, prawnych i regulacyjnych w poszczególnych krajach. Ich wdrożenie będzie zależało od uznania krajowych organów regulacyjnych. Ponieważ standardy nie będą wiążące do czasu podjęcia stosownej decyzji przez władze, można wątpić, czy firmy będą wdrażały dobrowolnie standardy w okresie przejściowym.

UE koncentruje się również na kwestiach społecznych i zarządzania

Inicjatywy ISSB i EFRAG różnią się także ze względu na treść opracowywanych standardów. EFRAG od początku dążył do bardziej kompleksowego podejścia, które kładłoby nacisk na współzależność między skutkami środowiskowymi, społecznymi i związanymi z zarządzaniem, czyli na pełen zakres danych ESG.  

Co istotne, standardy globalne koncentrują się wyłącznie na tym, w jaki sposób kwestie związane ze zrównoważonym rozwojem wpływają na sytuację finansową i perspektywy rozwoju przedsiębiorstwa. Tymczasem normy europejskie są opracowywane w oparciu o zasadę "podwójnej istotności". Zgodnie z tą zasadą, istotne jest ujawnianie informacji nie tylko w kontekście skutków finansowych dla spółki, ale także w kontekście wpływu spółki na społeczeństwo i środowisko.

Nie wiadomo jeszcze, w jakim stopniu normy raportowania ISSB i EFRAG będą się pokrywać lub uzupełniać.

Oba rodzaje standardów to odpowiedź na rosnące wymagania firm i inwestorów

Powyższe różnice nie powinny jednak przesłonić faktu, że obie inicjatywy są odpowiedzią na to samo szerokie i stałe zapotrzebowanie ze strony firm, rynków kapitałowych i innych interesariuszy na spójne standardy. Zdaniem Richarda Howitta, to firmy i inwestorzy będą ostatecznie decydować o tym, jak będą funkcjonować standardy europejskie i światowe.  

W oświadczeniu wydanym w październiku 2021 r. 57 przedsiębiorstw i inwestorów (reprezentujących aktywa o wartości ponad 8,5 bln euro i zatrudniających ponad 5 mln osób) wyraziło swoje poparcie dla procesu opracowywania norm europejskich, dodając, że najlepszym rozwiązaniem jest konstruktywna współpraca między ISSB i EFRAG.  

– Z perspektywy przedsiębiorstw i inwestorów ważne jest, aby dostrzec bezprecedensowo szybki postęp, jaki dokonuje się w zakresie opracowywania standardów ESG w porównaniu z jakimkolwiek podobnym procesem w przeszłości. Być może najważniejszym sygnałem dla obu organizacji – ISSB i UE – jest utrzymanie i zintensyfikowanie tego tempa – powiedział Richard Howitt.

Treść standardów raportowania ESG wpłynie też na mniejsze przedsiębiorstwa

Standardy unijne będą obowiązkowe dla przedsiębiorstw działających na terenie UE. Obowiązkowi raportowania ESG będą podlegać wszystkie duże przedsiębiorstwa zatrudniające ponad 250 pracowników, a prawdopodobnie także małe i średnie spółki giełdowe, których włączenie do systemu jest obecnie przedmiotem negocjacji między instytucjami UE a państwami członkowskimi. Oczekuje się, że europejskie przedsiębiorstwa zaczną gromadzić i oceniać dane dotyczące zrównoważonego rozwoju zgodnie z nowymi standardami od 2024 r.

Treść standardów będzie stanowić ważną wskazówkę także dla mniejszych przedsiębiorstw, których obowiązek raportowania ESG nie dotyczy bezpośrednio. W rzeczywistości dane ESG będą wymagane przez banki, inwestorów i korporacje, dla których te mniejsze przedsiębiorstwa są dostawcami. Dobre raportowanie ESG umożliwi im dostęp do zielonego finansowania. Z tego powodu powstaną również uproszczone standardy dla małych i średnich przedsiębiorstw.

‍